Jak spełnić wymagania WT2021
Od 2021 roku wszystkie państwa członkowskie UE będą musiały stawiać wszystkie nowe budynki jako tzw. budynki o niemal zerowym zużyciu energii. Jest to uregulowane w Dyrektywie Budowlanej UE z 2010 roku. Powód: 40 procent całej energii zużywanej w krajach uprzemysłowionych jest wykorzystywane do ogrzewania lub chłodzenia budynków. Kompleksowe przejście na budynki o zerowym zużyciu energii mogłoby zatem znacznie poprawić warunki klimatyczne.
Pod nazwą „Dyrektywa 2010/31 / UE”, która została przyjęta przez Parlament UE 19 maja 2019 r., Dyrektywa Budowlana UE wyznacza kierunek na przyszłość przy znacznie niższych wymaganiach energetycznych. Kluczowy wymóg jest następujący: od 2021 r. Wszystkie nowe budynki w UE powinny być budowane zgodnie z najniższym standardem energetycznym.
Jedna zasada z wieloma wyjątkami
Jednak dyrektywa budowlana znalazła się pod ostrzałem, ponieważ zawiera wiele wyjątków. Z jednej strony, najniższy standard energetyczny nie musi być określany pod względem ogólnej efektywności energetycznej. Brakuje zatem opcji kontroli, a niejasne wdrażanie wymagań prowadzi do obawy przed miernymi wynikami. Powodem tego jest konieczność utrzymania efektywności kosztowej przez szacowany okres ekonomicznej eksploatacji, nawet w przypadku budynków o niemal zerowym zużyciu energii. Inne wyjątki to modernizacja starych i zabytkowych budynków, domów wolnostojących o powierzchni użytkowej poniżej 50 m2, budynków o ograniczonym okresie użytkowania oraz obiektów sakralnych.
Dyrektywa UE w sprawie budynków ma również wpływ na istniejące budynki
Zasadniczo przepisy te dotyczą tylko nowych budynków. Jednak nie wszystkie istniejące budynki są wyłączone z najniższego celu energetycznego. Stare budynki muszą zostać zmodernizowane wg WT2021, jeśli planowane są większe prace remontowe. W dłuższej perspektywie muszą zostać zmodernizowane w kierunku „Prawie Zero Energii” i dostosowane do wymagań energetycznych w obszarze nowych budynków. Ma to sens, o ile około 0,4 do 1,2 procent budynków jest corocznie poddawanych gruntownej renowacji. W ten sposób w mniej niż sto lat cała Unia Europejska mogła zostać przestawiona na najniższy standard energetyczny.
Taka wizja spowodowała, że dyrektywa budowlana UE została zmieniona w 2018 r. i przyjęta w ulepszonej wersji. Dotyczy to opłacalnej renowacji istniejących budynków. Celem jest przyspieszenie procesów renowacji i stworzenie możliwie najbardziej inteligentnych budynków pod względem ogólnej efektywności energetycznej. Obecnie 75 procent budynków w UE nie jest energooszczędnych. Dzięki nowelizacji tempo renowacji ma wzrosnąć. Oprócz pozytywnego wpływu na klimat państwa mają nadzieję, że ożywi to gospodarkę, tworząc nowe miejsca pracy. Ponadto koszty energii dla obywateli mają zostać znacznie obniżone, a tym samym poprawi się ich jakość życia i siła nabywcza. Innym deklarowanym celem jest ograniczenie tzw. „ubóstwa energetycznego”.
Najważniejsze zmiany w dyrektywach budowlanych UE od 2018 roku są następujące:
- Wspierana jest mobilizacja niezbędnych środków finansowych.
- Sporządzono jasną koncepcję ograniczenia emisji CO2 poprzez emisje z budynków do roku 2050.
- Promowane są inteligentne technologie komunikacyjne i informatyczne w dziedzinie efektywności energetycznej budynków.
- Zwłaszcza w przypadku dużych obiektów komercyjnych promowane jest tworzenie infrastruktury opartej na elektromobilności.
- W inżynierii systemów do sterowania i automatyzacji budynków wprowadzane są nowe systemy.
Najważniejszą innowacją jest tak zwany „wskaźnik inteligencji”: ma on umożliwić jednolitą ocenę możliwości technologicznych budynków i tym samym wyeliminować największy punkt krytyki pierwotnej dyrektywy budowlanej UE.
Definicja najniższego standardu energetycznego
Pozostaje jednak brak definicji tego, co należy rozumieć przez budynek o niemal zerowym zużyciu energii lub „Budynek o prawie zerowym zużyciu energii”, jak jest nazywany w tekście oryginalnym. W interpretacji fachowej brzmi to następująco: „Prawie zerowe lub bardzo niskie zapotrzebowanie na energię powinno być w bardzo dużym stopniu zaspokajane przez energię ze źródeł odnawialnych, w tym energię ze źródeł odnawialnych wytwarzaną na miejscu lub w pobliżu”. Podobno to niejasne sformułowanie zostało wybrane celowo, aby dać krajom UE swobodę w definiowaniu najniższego standardu energetycznego. W końcu wymagania stawiane domom w ciepłych regionach, takich jak Włochy czy Hiszpania, są zupełnie inne niż w Skandynawii czy innych zimnych klimatach. Tak więc podczas gdy na przykład w Hiszpanii systemy klimatyzacyjne zwykle pochłaniają energię elektryczną, w Skandynawii izolacja termiczna odgrywa kluczową rolę. To nasuwa pytanie, w jaki sposób Polska chciałyby w przyszłości wdrożyć dyrektywę budowlaną UE?
Najniższe, pasywne, zero czy plus energetyczne budynki?
Dlatego dyrektywa UE nakłada na państwa członkowskie obowiązek samodzielnego określenia przyszłego standardu dla nowych budynków i opracowania szczegółowych wymagań, tak aby wyniki były zrozumiałe i porównywalne. Efektywność energetyczną budynku mierzy się zużyciem energii.
Rodzaje standardów budynków
Budynek niskoenergetyczny
Budynek niskoenergetyczny to dom, którego zużycie energii jest znacznie niższe od ustawowych wartości granicznych. Nie ma jednak precyzyjnej definicji, kiedy dom uważany jest za dom niskoenergetyczny. Przynajmniej nie w Niemczech. Jednak w Austrii istnieje wyraźny podział. Domy niskoenergetyczne to takie budynki, w których zapotrzebowanie na ogrzewanie jest mniejsze niż 50 kilowatogodzin na metr kwadratowy rocznie. A w Polsce?
Zgodnie z austriacką definicją budynek o niemal zerowym zużyciu energii jest jeszcze niższy i wynosi maksymalnie 25 kilowatogodzin rocznie na metr kwadratowy. Dyrektywa budowlana UE spowodowała, że konieczna jest teraz również niemiecka definicja. A a jaka jest Polska definicja? Zostało to opracowane w następujący sposób: Domy, które przynajmniej spełniają aktualny standard efektywności KfW klasy 55, są uważane za budynki o niemal zerowym zużyciu energii. W związku z tym roczne zapotrzebowanie na energię pierwotną nie może przekraczać 40 kilowatogodzin rocznie z metra kwadratowego.
Dom pasywny
Dom pasywny w dużej mierze zaopatruje się w potrzebną mu energię, na przykład poprzez instalację fotowoltaiczną na dachu. Zgodnie z austriacką definicją dochodzi do maksymalnie 10 kilowatogodzin na metr kwadratowy rocznie. W przypadku norm niemieckich kryteria certyfikacji Instytutu Domów Pasywnych w Darmstadt ustalają limit 15 kilowatogodzin. Zatem również tutaj nie ma jednolitej definicji na szczeblu UE. A jak w Polsce?
Dom zeroenergetyczny
Dom zeroenergetyczny jest samowystarczalny energetycznie. Nie oznacza to jednak, że nie jest używana energia zewnętrzna. Zamiast tego jest definiowany w taki sposób, aby średnie roczne zużycie energii i własny zysk energetyczny przeważały nad sobą. Jest to możliwe dzięki systemom słonecznym, pasywnemu odzyskowi ciepła i instalacji fotowoltaicznej lub fotowoltaiczno-termicznej do wytwarzania energii elektrycznej i ciepłej wody.
Dom plus energetyczny
Dom z dodatnią energią jest na podium i wytwarza więcej energii niż sam zużywa. W ten sposób może zaopatrywać się w energię bez zewnętrznego źródła zasilania. Dostarczając nadmiar energii do sieci energetycznej, mieszkańcy lub użytkownicy komercyjni mogą nawet dostrzec korzyści finansowe. W domu energooszczędnym stosuje się specjalne piwnice termiczne, termiczne płyty fundamentowe, systemy ścienne o najwyższej jakości izolacji, dachy termiczne, okna do domów pasywnych oraz optymalizacja słoneczna.
Dom KfW Efficiency House 55 jako podstawa
Lista wyjaśnia, jak skomplikowany jest temat efektywności energetycznej w budynkach i dlaczego nie jest pożądana jednolita definicja na poziomie UE. W Niemczech przyszłe nowe budynki od 2021 r. będą zatem oparte na dzisiejszych standardach KfW Efficiency House 55. Budynek musi mieć następujące cechy: Budynek musi zużywać co najmniej 45 procent mniej energii niż porównywalny nowy budynek. Ponadto musi być wyposażony w centralną wentylację i odzysk ciepła. Z reguły dom energooszczędny ma energię odnawialną, taką jak system słoneczny, ale dozwolone są również kotły kondensacyjne na olej i gaz. Pożądana jest lepsza izolacja termiczna, a w pewnych okolicznościach system solarny do podgrzewania wody. Systemy ogrzewania ściennego i podłogowego są coraz częściej stosowane jako systemy grzewcze. W celu odzysku ciepła budynek o niemal zerowym zużyciu energii jest skierowany w kierunku słońca w miarę możliwości, a izolacja ścian i potrójne szyby w drzwiach i oknach zapobiegają ucieczce ciepła na zewnątrz.
A teraz jak to jest definiowane w Polsce
Kolejne zmiany wymagań energetycznych dla nowych i modernizowanych budynków nadają coraz większe znaczenie źródłom energii do ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej oraz sposobom wentylacji, gdyż to w nich tkwi największy potencjał osiągnięcia standardu budynków okołozeroenergetycznych. Największe efekty można osiągnąć poprzez łączenie różnych działań dających kilkuprocentowe oszczędności, a skumulowany zysk pozwala zredukować zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną do poziomu wymaganego przepisami techniczno-budowlanymi.
Od wprowadzenia systemu oceny energetycznej budynków minęło już trochę lat, w trakcie których nastąpiło wiele istotnych zmian.
Obecnie obowiązki związane z wydawaniem i przekazywaniem świadectw charakterystyki energetycznej budynków oraz przeprowadzaniem okresowych kontroli systemów ogrzewania i systemów klimatyzacji w budynkach regulowała ustawa o charakterystyce energetycznej budynków z 2014, potem 2017 i wreszcie z 2021r.
Przyjęty w 2021 roku „Krajowy plan mający na celu zwiększenie liczby budynków o niskim zużyciu energii” określa kierunki działań zapewniające i promujące energooszczędność oraz zwiększenie pozyskania energii ze źródeł odnawialnych.
Przez „budynek o niskim zużyciu energii” należy rozumieć budynek spełniający wymagania związane z oszczędnością energii i izolacyjnością cieplną zawarte w przepisach techniczno-budowlanych obowiązujące od 1 stycznia 2021 r., a dla budynków zajmowanych przez władze publiczne oraz będących ich własnością od 1 stycznia 2019 r.
Zgodnie z przyjętym harmonogramem etapem pośrednim były zmiany w zakresie wymagań minimalnych, które obowiązywały od 1 stycznia 2017.
Od 2015 r. obowiązuje nowe rozporządzenie w sprawie metodologii wyznaczania charakterystyki energetycznej budynku lub części budynku oraz świadectw charakterystyki energetycznej. Reguluje ono sposób wyznaczania tej charakterystyki, także metodą opartą na faktycznie zużytej ilości energii, obliczeniach dotyczących wielkości emisji CO2 oraz udziale OZE w rocznym zapotrzebowaniu na energię końcową.
Rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego nakłada w nowelizacji rozszerzony obowiązek wzięcia pod uwagę przed rozpoczęciem budowy (o ile są dostępne) technicznych, środowiskowych i ekonomicznych możliwości realizacji wysokoefektywnych systemów alternatywnych z wykorzystaniem energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, w tym z pomp ciepła i energii solarnej.
Należy również mieć na uwadze zmieniające rynek urządzeń rozporządzenia Komisji Europejskiej wydawane na podstawie przepisów dyrektywy 2009/125/WE ustanawiającej ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią. Obowiązujące przepisy wykonawcze dotyczą m.in. ogrzewaczy pomieszczeń i ogrzewaczy wielofunkcyjnych, podgrzewaczy wody i zasobników ciepłej wody, pomp, systemów wentylacyjnych, klimatyzatorów i wentylatorów.
Przykładowym efektem wprowadzonych wymagań w zakresie efektywności energetycznej jest praktyczne wycofanie z obrotu kotłów niekondensacyjnych na paliwa ciekłe i gazowe o znamionowej mocy cieplnej do 400 kW.
Analiza charakterystyki energetycznej wielorodzinnego budynku mieszkalnego została przeprowadzona w początkowej fazie wdrażania systemu oceny energetycznej budynków.
Dynamiczne zmiany w regulacjach prawnych spowodowały konieczność ponownego spojrzenia na to zagadnienie. Ocena możliwości spełnienia zaostrzonych wymagań w zakresie wskaźnika EP budynku jednorodzinnego przeprowadzona w pracy wskazała na znaczenie wyboru wysokosprawnego źródła ciepła, wykorzystania odnawialnych źródeł energii, a także odpowiedniego ukształtowania bryły budynku.
W odniesieniu do budynku mieszkalnego wielorodzinnego zwrócono ponadto uwagę na konieczność poniesienia znaczących kosztów inwestycyjnych związanych z wprowadzanymi usprawnieniami oraz prawdopodobne zmniejszenie powierzchni użytkowej.
Wykazano, że zastosowanie alternatywnych źródeł energii może być korzystniejsze od rozwiązań konwencjonalnych, zarówno pod względem wysokości nakładów inwestycyjnych, jak i kosztów w cyklu życia. Konieczność zastosowania źródeł odnawialnych, w tym w zakresie energii elektrycznej (systemy PV i PVT) do zasilania urządzeń pomocniczych w systemach technicznych, podkreślono również w opracowaniu.
Wymagania WT2014, WT2017, WT2021 dotyczące wznoszenia budynków
Budynek i jego instalacje ogrzewcze, wentylacyjne, klimatyzacyjne, ciepłej wody użytkowej, a w przypadku budynków użyteczności publicznej, zamieszkania zbiorowego, produkcyjnych, gospodarczych i magazynowych - również oświetlenia wbudowanego, powinny być zaprojektowane i wykonane w sposób zapewniający spełnienie następujących wymagań minimalnych:
Wartość wskaźnika EP [kWh/(m2 • rok)] określającego roczne obliczeniowe zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną do ogrzewania, wentylacji, chłodzenia oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej, a w przypadku budynków użyteczności publicznej, zamieszkania zbiorowego, produkcyjnych, gospodarczych i magazynowych - również do oświetlenia wbudowanego, obliczona według przepisów dotyczących metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynków, jest mniejsza od wartości obliczonych zgodnie ze wzorem:
EP = EPh+W + AEPC + AEPl; [kWh/(m2 • rok)]
- EPh+W - cząstkowa maksymalna wartość wskaźnika EP na potrzeby ogrzewania, wentylacji oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej,
- AEPc - cząstkowa maksymalna wartość wskaźnika EP na potrzeby chłodzenia,
- AEPl - cząstkowa maksymalna wartość wskaźnika EP na potrzeby oświetlenia,
przy uwzględnieniu cząstkowych maksymalnych wartości wskaźnika EP zawartych w poniższej tabeli:
W przypadku budynków o różnych funkcjach użytkowych maksymalne wartości wskaźnika EP określającego roczne obliczeniowe zapotrzebowanie budynku na nieodnawialną energię pierwotną do ogrzewania, wentylacji, chłodzenia, przygotowania ciepłej wody użytkowej i oświetlenia wbudowanego oblicza się zgodnie z poniższym wzorem:
EP = Ei (EPi • Af.) / Ei Afi; [kWh/(m2 • rok)]
- EPi - maksymalna wartość wskaźnika EP określającego roczne obliczeniowe zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną do ogrzewania, wentylacji, przygotowania ciepłej wody użytkowej, chłodzenia oraz oświetlenia wbudowanego, dla części i-tej budynku o jednolitej funkcji użytkowej o powierzchni Afi, obliczona zgodnie z powyższym wzorem, przy uwzględnieniu cząstkowych maksymalnych wartości wskaźnika EP,
- Afi - powierzchnia użytkowa ogrzewana (chłodzona) i-tej części budynku o jednolitej funkcji użytkowej.
Wymagania osiągnięcia wartości EP uznaje się za spełnione, jeżeli okna oraz inne przegrody przeszklone i przezroczyste odpowiadają przynajmniej wymaganiom:
WYMAGANIA IZOLACYJNOŚCI CIEPLNEJ I INNE WYMAGANIA ZWIĄZANE Z OSZCZĘDNOŚCIĄ ENERGII
1. Izolacyjność cieplna przegród
1.1 Wartości współczynnika przenikania ciepła UC ścian, dachów, stropów i stropodachów dla wszystkich rodzajów budynków, uwzględniające poprawki ze względu na pustki powietrzne w warstwie izolacji, łączniki mechaniczne przechodzące przez warstwę izolacyjną oraz opady na dach o odwróconym układzie warstw, obliczone zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi obliczania oporu cieplnego i współczynnika przenikania ciepła oraz przenoszenia ciepła przez grunt, nie mogą być większe niż wartości UC(max) określone w poniższej tabeli:
1.2 Wartości współczynnika przenikania ciepła U okien, drzwi balkonowych i drzwi zewnętrznych nie mogą być większe niż wartości U(max) określone w poniższej tabeli:
1.3 Dopuszcza się dla budynku produkcyjnego, magazynowego i gospodarczego większe wartości współczynnika U niż UC(max) oraz U(max) określone w pkt 1.1. i 1.2., jeżeli uzasadnia to rachunek efektywności ekonomicznej inwestycji, obejmujący koszty budowy i eksploatacji budynku.
1.4 W budynku mieszkalnym, zamieszkania zbiorowego, użyteczności publicznej, produkcyjnym, magazynowym i gospodarczym podłoga na gruncie w ogrzewanym pomieszczeniu powinna mieć izolację cieplną obwodową z materiału izolacyjnego w postaci warstwy o oporze cieplnym co najmniej 2,0 (m2 • K)/W, przy czym opór cieplny warstw podłogowych oblicza się zgodnie z Polskimi Normami
1.5 Izolacja cieplna przewodów rozdzielczych i komponentów w instalacjach centralnego ogrzewania, ciepłej wody użytkowej (w tym przewodów cyrkulacyjnych), instalacji chłodu i ogrzewania powietrznego powinna spełniać następujące wymagania minimalne określone w poniższej tabeli:
2. Inne wymagania związane z oszczędnością energii
2.1 We wszystkich rodzajach budynków współczynnik przepuszczalności energii całkowitej promieniowania słonecznego okien oraz przegród szklanych i przezroczystych g liczony według wzoru:
g = fc∙gn
- gn - współczynnik całkowitej przepuszczalności energii promieniowania słonecznego dla typu oszklenia,
- fC - współczynnik redukcji promieniowania ze względu na zastosowane urządzenia przeciwsłoneczne, w okresie letnim nie może być większy niż 0,35
Pkt 2.1 nie stosuje się w odniesieniu do powierzchni pionowych oraz powierzchni nachylonych więcej niż 60 stopni do poziomu, skierowanych w kierunkach od północno-zachodniego do północno-wschodniego (kierunek północny +/- 45 stopni), okien chronionych przed promieniowaniem słonecznym elementem zacieniającym, spełniającym wymagania, oraz do okien o powierzchni mniejszej niż 0,5 m2
2.2 Wartości współczynnika całkowitej przepuszczalności energii promieniowania słonecznego dla typu oszklenia gn należy przyjmować na podstawie deklaracji właściwości użytkowych okna. W przypadku braku danych wartość gn określa poniższa tabela:
2.3 Wartości współczynnika redukcji promieniowania ze względu na zastosowane urządzenia przeciwsłoneczne fC określa poniższa tabela:
3.Warunki spełnienia wymagań dotyczących powierzchniowej kondensacji pary wodnej
3.1 W celu zachowania warunku, w odniesieniu do przegród zewnętrznych budynków mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego, użyteczności publicznej, produkcyjnych, magazynowych i gospodarczych rozwiązania przegród zewnętrznych i ich węzłów konstrukcyjnych powinny charakteryzować się współczynnikiem temperaturowym fRsi o wartości nie mniejszej niż wymagana wartość krytyczna, obliczona zgodnie z Polską Normą dotyczącą metody obliczania temperatury powierzchni wewnętrznej koniecznej do uniknięcia krytycznej wilgotności powierzchni i kondensacji międzywarstwowej.
3.2 Wymaganą wartość krytyczną współczynnika temperaturowego fRsi w pomieszczeniach ogrzewanych do temperatury co najmniej 20°C w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej należy określać według rozdziału 5 Polskiej Normy, przy założeniu, że średnia miesięczna wartość wilgotności względnej powietrza wewnętrznego jest równa 9 = 50%, przy czym dopuszcza się przyjmowanie wymaganej wartości tego współczynnika równej 0,72.
3.3 Wartość współczynnika temperaturowego charakteryzującego zastosowane rozwiązanie konstrukcyjno-materiałowe należy obliczać:
- dla przegrody - według Polskiej Normy,
- dla mostków cieplnych przy zastosowaniu przestrzennego modelu przegrody - według Polskiej Normy dotyczącej obliczania strumieni cieplnych i temperatury powierzchni
3.4 Dopuszcza się kondensację pary wodnej, wewnątrz przegrody w okresie zimowym, o ile struktura przegrody umożliwi wyparowanie kondensatu w okresie letnim i nie nastąpi przy tym degradacja materiałów budowlanych przegrody na skutek tej kondensacji.
4. Szczelność na przenikanie powietrza
4.1 W budynku mieszkalnym, zamieszkania zbiorowego, użyteczności publicznej i produkcyjnym przegrody zewnętrzne nieprzezroczyste, złącza między przegrodami i częściami przegród (między innymi połączenie stropodachów lub dachów ze ścianami zewnętrznymi), przejścia elementów instalacji (takie jak kanały instalacji wentylacyjnej i spalinowej przez przegrody zewnętrzne) oraz połączenia okien z ościeżami należy projektować i wykonywać pod kątem osiągnięcia ich całkowitej szczelności na przenikanie powietrza.
4.2 W budynkach niskich, średniowysokich i wysokich przepuszczalność powietrza dla okien i drzwi balkonowych przy ciśnieniu równym 100 Pa wynosi nie więcej niż 2,25 m3/(m • h) w odniesieniu do długości linii stykowej lub 9 m3/(m2 • h) w odniesieniu do pola powierzchni, co odpowiada klasie 3 Polskiej Normy dotyczącej przepuszczalności powietrza okien i drzwi. Dla okien i drzwi balkonowych w budynkach wysokościowych przepuszczalność powietrza przy ciśnieniu równym 100 Pa wynosi nie więcej niż 0,75 m3/(m • h) w odniesieniu do długości linii stykowej lub 3 m3/(m2 • h) w odniesieniu do pola powierzchni, co odpowiada klasie 4 Polskiej Normy dotyczącej przepuszczalności powietrza okien i drzwi
4.3 Zalecana szczelność powietrzna budynków wynosi:
- w budynkach z wentylacją grawitacyjną lub wentylacją hybrydową - n50 < 3,0 1/h;
- w budynkach z wentylacją mechaniczną lub klimatyzacją - n50 < 1,5 1/h.
4.4 Zalecane jest, by po zakończeniu budowy budynek mieszkalny, zamieszkania zbiorowego, użyteczności publicznej i produkcyjny został poddany próbie szczelności przeprowadzonej zgodnie z Polską Normą dotyczącą określania przepuszczalności powietrznej budynków w celu uzyskania zalecanej szczelności budynków.
Zródło: sonnewindwaerme.de, Rynek Instalacyjny dr inż Ewa Zaborowska